Không có gì đáng ngạc nhiên khi văn phòng mở là một trong những mô hình văn phòng chuẩn mực trong bối cảnh ngày nay. Mô hình văn phòng mở sở hữu nhiều điểm tích cực như tính minh bạch, tăng ý thức đội nhóm, tăng cường việc hợp tác trao đổi giữa các thành viên trong doanh nghiệp. Bên cạnh đó, về mặt thiết kế, văn phòng mở giúp tiết kiệm nhiên liệu, dung hòa giải pháp ánh sáng và thông gió tự nhiên. Tuy nhiên điều đó dường như là chưa đủ để nói về mô hình này.

Lịch sử thăng trầm của việc thiết kế văn phòng mở

Thực tế mô hình văn phòng mở không phải là một điều gì mới lạ trong lịch sử thiết kế không gian văn phòng. Xu hướng văn phòng mở đã từng xuất hiện từ những năm đầu của thập niên 1900.  Scientific American  đã có một nghiên cứu thú vị về sự thay đổi của các mô hình văn phòng: Những năm đầu của thế kỷ 20, các kiến trúc sư hiện đại như Frank Lloyd Wright đã đưa quan điểm của mình về việc hạn chế sự phân cách giữa các không gian. Theo quan điểm này, những không gian đóng hộp mang đến một cảm giác bức bối và bị coi như một chủ nghĩa phát xít cực đoan. Và do đó, các thiết kế cần phải mở, sự rộng rãi và tính linh hoạt của không gian sẽ giúp giải phóng con người. Năm 1980, một nghiên cứu của Mỹ chỉ ra rằng 85% nhân viên cho biết họ cần các địa điểm làm việc riêng để tập trung mà không bị phiền nhiễu, 52% cho rằng họ bị thiếu không gian riêng. Do đó, hàng ngàn bức tường cao lại ồ ạt xuất hiện và chiếm lĩnh trong mô hình văn phòng thời kỳ đó. Cuối những năm 1990, làn sóng văn phòng mở quay trở lại. Nhu cầu của người lao động lại một lần nữa thay đổi, chỉ có 23% nhân viên muốn có sự riêng tư, 50% cần tiếp cận nhiều hơn với người khác và 40% muốn có sự tương tác nhiều hơn.

 Mô hình văn phòng mở bắt nguồn từ những công xưởng, nhà máy cũ

Làn sóng văn phòng mở quay trở lại và ngày càng phát triển. Tuy nhiên từ thời điểm đó tới nay đã 2 thập kỷ và xu hướng này vẫn còn gây nên nhiều tranh cãi. "Chỉ 6% nhân viên nói rằng họ sẽ chọn làm việc trong không gian mở, trong khi 41% vẫn yêu thích một không gian làm việc cá nhân." - theo báo cáo của Gallup thực hiện vào năm 2016. Nhu cầu của người lao động là liên tục thay đổi. Vậy làm thế nào để có thể tạo ra một không gian làm việc hoàn hảo?

Giải pháp cân bằng cho mô hình văn phòng mở

Có thể nói các không gian hay xu hướng thiết kế thì không có đúng hay sai. Việc bảo thủ với trường phái tường bao hay cực đoan muốn dỡ bỏ tất cả về bản chất đều giống nhau. Mọi sự cực đoan đều dẫn đến những cái kết không có hâụ. Trong khi đó một giải pháp tự nhiên chính là thuận theo ... tự nhiên và xây dựng một môi trường hạnh phúc, nơi nhu cầu của mọi người được quan tâm. Ở đó tất cả mọi người sẽ được đáp ứng nhu cầu riêng của mình, thậm chí, được đáp ứng nhu cầu tùy thời điểm khác nhau. Điều đó có nghĩa là xây dựng một văn phòng cân bằng với các không gian làm việc mở và các khu vực tập trung.

mo-hinh-van-phong-mo-afa-design (2) Văn phòng điển hình với không gian làm việc chung và không gian biệt lập

Tối ưu hóa không gian chung

Không gian làm việc chung có thể và vẫn nên là một không gian cần có của mọi văn phòng làm việc. Đây là nơi sẽ thúc đẩy việc hợp tác, tăng tính kết nối giữa các bộ phận. Không gian làm việc chung cũng chính là nơi có thể đảm bảo tính linh hoạt cho những biến động nhân sự hay cơ cấu, mô hình tổ chức. Tỷ lệ, quy mô, chủng loại các không gian chung trong từng văn phòng khác nhau phải tùy theo tính chất công việc, mô hình tổ chức của công ty để có sự phân bố phù hợp. Ngoài ra cần cân nhắc đến giải pháp giảm thiểu tiếng ồn cho không gian này.

 Các văn phòng với quá nhều bề mặt cứng, âm thanh bị dội ngược trở lại và trở thành một thứ tạp âm khủng khiếp

Khi bạn nghĩ về một thiết kế văn phòng tuyệt vời. Bạn có thể hình dung nó như một văn phòng đẹp, ấn tượng, hiện đại. Tuy nhiên mọi việc không chỉ đơn giản như vậy. Một văn phòng được cải tạo từ một nhà xưởng cũ với sàn bê tông, tường gạch thô, trần nhà cao,.. có thể là một văn phòng rất "ngầu", tuy nhiên nó cũng là một sân chơi thực sự của tiếng ồn và sự xao lãng.

"Trong môi trường yên tĩnh, hoặc cách âm, năng suất lao động có thể tăng lên 38% cho việc thực hiện các tác vụ đơn giản và 27% cho các tác vụ phức tạp." Theo nghiên cứu của HOK.

Tối ưu hóa không gian cá nhân

Sự hiện dện của những bức tường cứng dường như là một cái gai trong mắt nhiều người trong mô hình văn phòng hiện đại. Thay vì tường cứng, các vách ngăn bằng kính trở thành một giải pháp tuyệt vời giúp cho không gian tổng thể được liền mạch và thông suốt trong khi vẫn tạo ra được cảm giác tách biệt.  Việc sử dụng các vách ngăn bằng kính, vách ngăn di động đặc biệt phù hợp với không gian của các văn phòng mở hay các khu coworking space. Trong suốt cả buổi, coworking member làm việc trong những buồng làm việc riêng của mình nhưng vẫn cảm thấy được sự kết nối với các thành viên khác và kết nối với không gian thông qua những vách ngăn trong suốt. Nếu cần sự riêng tư hơn, bạn có thể sử dụng kính mờ. Điều tuyệt vời là bạn hoàn toàn có thể thay đổi, tùy biến nó mà không cần phải đập bỏ cả mảng tường đi.

Quy tắc chung trong văn phòng mở

"Khi hai đồng nghiệp của tôi bắt đầu một cuộc trao đổi về công việc, tôi buộc phải dời đi chỗ khác để có thể tập trung làm việc. Bất cứ cuộc trò chuyện nào của mỗi cá nhân trong không gian làm việc chung cũng có thể ảnh hưởng và tác động đến những nguời khác"  - cảm nhận của một nhà báo khi trải nghiệm không gian làm việc chung - coworking trong bài viết " Các quy tắc khôn ngoan của văn phòng làm việc" - New Yorker.
 Tiếp tục duy trì một thỏa thuận về nghi thức tập trung vào trách nhiệm cá nhân. Đều đó cho phép cộng đồng được kết nối một cách chặt chẽ

Cố gắng giữ âm lượng của bạn ở mức vừa phải. Với các cuộc tranh luận, tốt nhất hãy chọn vào phòng họp hoặc không gian yên tĩnh cách xa khu vực mọi người đang tập trung làm việc. Điều đó không có nghĩa là bạn phải hoàn toàn im lặng trong suốt quá trình làm việc mà chỉ đơn giản là sử dụng từng không gian theo đúng mục đích và công năng của chúng. Không gian chung dành cho những hoạt động chung. Khi cần trao đổi riêng, hãy sử dụng phòng họp hay ra các khu vực khác dành riêng cho việc trao đổi như study booth, pantry,.... Một văn phòng dù được thiết kế tốt đến đâu nhưng có thực sự hoàn hảo hay không phải phụ thuộc chủ yếu vào những người sử dụng nó. Một văn phòng hoàn hảo chỉ tồn tại khi mà chính những người trải nghiệm cảm thấy thoải mái và được gắn kết. Giải pháp cân bằng cho văn phòng mở, tại sao không?

Biên tập

AFA Design